خشکاله
آمارها نشان میدهد که چیزی بیشتر هفتاد درصد پسماندهای خانگی را پسماند تر تشکیل می دهد.پوست میوه های خوشبو و سبزیجات خوشمزه یا میتواند به ته کیسه زباله پرت شده و محکم چلانده شود و دم در گذاشته شود. بعد از چندی درحالی که بوی گندی از آن بلند میشود به دست مامور شهرداری به درون ماشین حمل زباله پرتاب شده و سپس راهی گورستان زباله گردد.
ما شهروندان هر روز مقدار قابل توجهی پسماند تر مثل پوست میوه، سبزی و ضایعات تره بار و… دور میریزیم که شیرابه شان قاتل خاک است.اما باید دانست همین پسماندها اگر تبدیل به خشکاله شوند باعث سلامت محیط زیست و صرفهجویی اقتصادی برای کشور شوند، باز هم دور ریخته میشوند؟!
پسماندتر اگر در معرض جریان هوا قرار نگیرند خیلی زود کپک میزنند و بدبو میشوند. برای مدیریت بهینه تر، پسماند های تر نیاز به خشک نمودن سریع آنها داریم. کافی است پوست میوه و باقیمانده غذا و نان و… را در فضای مناسبی قرار دهیم تا کاملاً خشک شوند.
کمی قبل تر اینها جایی در سطل زباله نداشت و به عنوان خوراک لذیذی برای مرغ، خروس، اردک و دام به سرعت مصرف میشد. اما با محو شدن خانه های حیاط دار و ظهور آپارتمان ها و برج ها این مواد نیز به زباله های بد شکل و بدبو تبدیل شد.
امروز حتی پیشرفتهترین کشورها هم برای تأمین امنیت غذایی خود به فرآوری زباله تر و تبدیل آوردهاند. ما حتی در این زمینه کشور ما ظرفیت های بیشتری دارد و راه های دیگری هم وجود دارد و همچنین میتوان از این زلاله ها استفاده کرد و از آنها برای ساخت موادی مفیدتر مثل کود و خشکاله بهره برد. ایران ما به دلیل کم شدن میانگین بارندگی سالانه، زیست بوم و اقلیم گرم و خشک، شرایط زیست محیطی ویژه خود را داراست. همین مسئله، تأمین غذای دام از طریق مرتعداری را برای دامپروران مشکل نموده است. با نوسانات ارزی بیشتر و گران شدن قیمت نهایی و تمامشده نهادههای دامی این مشکلات هنوز بیشتر و بیشتر شده است.
خشکاله چیست؟
خشکاله یا خشکماند همان پوست میوه و سبزی خشک شده است. برای خشک کردن پسماندهای تر تر کافی است ضایعات سبزی و میوه را درون سبد بریزیم و به طور روزانه چند بار آنها را جابهجا کنیم تا رطوبت اولیه آنها از بین برود و هوا میان آنها جابهجا شده و کپک و پشه سراغ آنها نرود.این کار همچنین میتواند با دستگاه های خشک کننده، یا توسط شهروندان به صورت خانگی در زیر آفتاب یا سایه، روی بخاری یا شوفاژ صورت گیرد و سپس تصمیم میگیریم که از این پسماندهای کم حجم شده، سالم و بدون شیرابه به عنوان خوراک دام و ماکیان استفاده کنیم یا از آنها در تهیه کمپوست یا ورمی کمپوستمان بهره ببریم.این کار را میتوان در هر شرایطی در منزل، مسافرت و حتی مهمانی انجام داد.مهمترین مسئله در این زمینه آگاهی و شناخت نسبت پسماندهاست و اینکه پسماند میوه و سبزیجات زباله نیستند بلکه ذخایر ارزشمند و ثروت سرزمینی تلقی میشوند.با تهیه خشکاله از پسماندتر، روزانه میتواند۸۰درصد کاهش در حجم و ۹۰ درصد کاهش در وزن پسماندهای خانگی را شاهد باشیم.
خشکاله شامل چه چیزهای می شود؟
- پوست و بقایای سالم انواع میوه و سبزی
- پوست تخم مرغ را در صورت جوشانده و تمیز شدن.
- در غیر اینصورت برای کمپوست یا برخی گلدانها استفاده کنید.
- پوسته تخمه هم در ردیف کاه بوده و برای خشکاله مناسب است.
- تفاله چای و قهوه و دمنوشها.
البته تفاله چای ارزش غذایی چندانی برای دام ندارد و از آن میتوان برای تقویت گلدانها استفاده نمود
در صورتی که اطمینان دارید خشکاله ها آسیاب شده به دام میرسند هسته خرما را وارد خشکاله کنید، هسته خرما بسیار مغذی است.
خشکاله شامل چه چیزهای نمی شود؟
- چیزهایی شبیه دستمال کاغذی
- هیچ گل آپارتمانی را برای دام خشک نکنید حتی پتوس زیرا برخی گل های آپاتمانی سمی هستند.
- هسته های چوبی میوه های درختی.
- می توانید هسته ها را کمپوست کنید.
- پوست چوبی گردو و بادام و پسته و آجیلها را وارد خشکاله نکنید.
- از این پوسته ها میتوانید به عنوان زغال استفاده کنید.
- برچسب کاغذی روی پوست موز و پرتقال و برخی میوه ها
- برنج و خرده نان و پسماند پختهشده
مراقب باشید پوسته ها به طور کامل خشک شوند تا کپک نزنند، کپک حاوی آفلاتوکسین است و سرطان زا می باشد.
در صورت ورود به خشکاله هم برای دام خطرناک است هم روی شیر و لبنیات تولیدی اثر می گذارد و به سفره ما وارد می شود. قرار دادن خشکاله ها در کیسه پارچه ای یا سبد حصیری انتخاب خوبی برای از بین رفتن رطوبت احتمالی باقیمانده می باشد
ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که با خشکاله ها چی میتوانیم بکنیم؛
.به عنوان خوراک دام، طیور و آبزیان
۲. برای تهیه کمپوست و کود استفاده کنیم
۳.تجزیه خشکالهها در خاک
۴. تفکیک جز به جز و قرار دادن به صورت خشک شده
اگر حتی به دلایل مختلف امکان فرستادن خشکالهها به مراکز خاص یا استفاده از آن بهعنوان کمپوست را ندارید. با این حال باز هم توصیه میکنیم این کار را انجام دهید چون با این کار از تولید شیرابه و ایجاد بوی بد در زبالهها جلوگیری میشود.اگر خشکالهها را با هدف خاصی جمعآوری میکنید آنها را بهصورت جزء به جزء تفکیک کنید تا بعدا به راحتی بتوانید آنها را از هم جدا کنید.تهیه خشکاله از پسماند جزو بهترین روش هایی است که مزایای زیادی دارد.میتوان با کمترین هزینه، راحت و موثر پسماندهای تری را که کیسه زباله را تبدیل به یک بمب قدرتمند میکند به ماده ای ارزشمند تبدیل، فرآوری کرد.هر کسی بدون نیاز به هیچ امکانات خاصی میتواند این کار را در خانه یا باغش شروع کند ما میتوانیم با اقدامات کوچکمان کاری کنیم کارستان که کشورمان در زمینه «امنیت غذایی» حرفی برای گفتن داشته باشد. و نتیجه مهم دیگر اینکه وقتی خوراک دام به اندازه کافی در داخل کشور تأمین شود، ارز خارج نشود، تولید دام به صرفه میشود، هزینه نهایی گوشت برای مصرف کننده کاهش پیدا میکند.مراتع بیش از حد معمول توسط دام چریده نمیشود، بافت و پوشش گیاهی مراتع حفظ میشود و همه اینها با آگاهی و همبستگی از آشپزخانههای ما شروع میشود.