پسماند خطرناک چیست؟
به کلیه پسماندهایی گفته می شود که به دلیل دارابودن حداقل یکی از خواص خطرناك از قبیل سمیت، بیماري زایی، قابلیت انفجار یا اشتعال، خورندگی و مشابه آن، به مراقبت ویژه نیاز داشته باشند پسماند خطرناک یا ویژه می گویند. بخش مشخصی از پسماندهای پزشکی و نیز بخشی از پسماندهای عادی، صنعتی و کشاورزی که نیاز به مدیریت خاص دارند نیز در این دسته قرار میگیرند. در شرایطی که پسماندهای خانگی دارای ترکیباتی باشند که برای سلامتی و بهداشت عمومی جامعه و یا محیط زیست تهدید کننده باشد، به آن پسماند خانگی خطرناک گفته می شود. این نوع پسماندها را باید در شرایط خاصی دفع کرد.
تعریف سازمان بهداشت جهانی درمورد پسماند خطرناک
مواد زایدی که به دلیل خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و یا بیولوژیکی، جمع آوری، جابه جایی و دفع آنها مستلزم تدابیر خاصی است تا از بروز هر گونه تاثیر سوء بر محیط زیست و سلامت انسان جلوگیری کند.
انواع پسماندهای ویژه و خطرناک خانگی می تواند به ترتیب زیر دسته بندی شود :
- سمی
- بیماری زا
- تیز و برنده
- اکسیدکنندگی
انواع پسماند خطرناک
- تیغ، ژیلت، سوزن، سرنگ و ظروف آمپول و سرم مصرف شده
- باند و پنبه و لوازم پانسمان و کمکهای اولیه در منزل
۱.تیغ، ژیلت، سوزن، سرنگ و ظروف آمپول و سرم مصرف شده
در یک جعبه یا ظرف مخصوص جمع شود. و به بیمارستان یا مراکز امحا زباله های عفونی تحویل داده شود.
۲.باند و پنبه و لوازم پانسمان و کمکهای اولیه در منزل
در یک جعبه یا ظرف مخصوص جمع شود و سریعا به بیمارستان یا مراکز امحا زباله های عفونی تحویل داده شود.
۳.پوشک بچه، پد قاعدگی و دستمال کاغذی سرویس بهداشتی
با ایستادن در طبقه اول هرم مدیریت پسماند یعنی اجتناب و کاهش و جایگزینی پد قاعدگی، پوشک پارچهای، کاپ قاعدگی و دستمال های حوله ای و نخی به جای محصولات یکبار مصرف میتوان جلوی مضرات پسماندهای عفونی را تا حد زیادی گرفت.
تعبیه سطل های تفکیکی در محلات جهت مدیریت گستردهتر پسماند عفونی
توجه: زباله های عفونی قابل بازیافت نبوده و در حال حاضر راهی به جزو گورستان زباله ندارند.
۴.ظروف و اشیا بلوری شکسته
جهت عدم آسیب به پاکبانان و زباله گردها در جعبه ای قرار داده و آن را محکم دور پیچ کنیم و تحویل غرفه های شهرداری و یا مرکز ضایعات شیشه شهرمان دهیم.
۵.لامپ ها و مهتابی های سوخته
اگر قابل تعمیر باشند به الکتریکی ها و مراکز جمع آوری پسماند الکترونیک تحویل دهید. اگر شکسته باشند به دلیل دارا بودن مواد سمی و آلاینده در یک ظرف یا جعبه دردار شیشه ای یا پلاستیکی قرار داده و درب آن را محکم ببندید و به عنوان زباله خطرناک به غرفه های جمع آوری تحویل دهید.
۶.باتری های مصرف شده و دماسنج حاوی جیوه
آیا می دانید برای باتری رهاشده در محل دفن زباله چه اتفاقی می افتد؟بعضی فکر میکنند که در آنجا بی سر و صدا می پوسد و هیچ آسیبی نمی رساندند.
در حقیقت، مقیاس فاجعه بسیار زیاد است، زیرا باتری در حال خرابی، یک بمب واقعی است. باتری از مخلوط فلزات سنگین و یک لایه محافظ فلزی شکیل شده است که از ما و طبیعت اطراف در برابر اثرات مضر عناصر محافظت می کند. به نوعی این کپسول آهن وقتی وارد کپسول زباله می شود، در معرض آسیب مکانیکی و خوردگی زیادی قرار دارد.
یک باتری حاوی سرب ،جیوه ، منگنز ، کادمیوم، نیکل، روی و… است.این مواد وقتی در محیط قرار گرفتند، خیلی زود در آب و غذایی ظاهر می شوند که ما هر روز می خوریم.
از باتری های شارژی و دائمی موجود در بازار استفاده.کنیم. بعد از از اتمام باتری های یکبارمصرف آن ها را در یک ظرف جمع کرده و به مراکز دریافت پسماندهای الکترونیک یا غرفه ها تحویل دهیم.
۷.ظروف حشره کش ها و سموم
اجتناب و کاهش
۸.داروهای تاریخ گذشته
داروهایی که لازم نداریم را به طور مستقیم یا از طریق مراکزی مثل هلال احمر به دست نیازمندان به آن برسانیم.
در صورت فاسدبه مراکز اخذ پسماندهای بیمارستانی یا هلال احمر تحویل دهیم و از رها کردن در آب، خاک و یا سطل زباله خودداری کنیم..
۹ و ۱٠.ظروف مواد شوینده و ضدعفونی کننده و شیمیایی
تفکیک و تحویل به مراکز تحویل پسماند ویژه
۱۱.ظروف لوازم آرایشی
اجتناب و کاهش و انتخاب بسته بندی های قابل بازیافت
ظروف خالی آنها را با آب خاکستری بشوییم و در سطل پسماندهای ریجکتی بیاندازیم.
۱۲.ظروف رنگ، چسب، تینر
13.ته سیگار
تعبیه در سطلها و جعبه های مخصوص و سپردن به مراکز تحویل برای بازیافت یا دفن اصولی
با شناخت پسماند و تفکیک صحیح آنها میتوان اقدامات موثری انجام داد و به جای پیداکردن راهی برای خلاصی از این بدبوی بیماری زا و فرستادن آن به گورستان زباله از هر قسمت آن زندگی را از نو به جریان انداخت.فقط کافی است از همین امروز متعهد شویم که کیسه زباله درهم و برهم و پر از شیرابه و زباله های خطرناک منزل خود را حذف کرده و یا برای یک قدم پایینتر آنها را به درستی تفکیک و مدیریت نماییم.